In de regio Ticino in het zuiden van Zwitserland heb je diverse mooie meren, waarvan Lago Maggiore en Lago di Lugano het bekendst zijn. Rondom deze meren heb je tientallen bergen, niet zo hoog als de bergen in het Alpenmassief, maar juist allemaal net tussen 1400 en 2000 meter hoogte, waardoor ze ideale wandelbestemmingen vormen. Monte Tamaro (1962mtr) en Monte Lema (1624mtr) liggen in het verlengde van elkaar en tussen deze twee bergtoppen kun je echt schitterend wandelen. Verblijf je in of rond Lugano en wil je naast Monte Bré en Monte San Salvatore nog een dag heerlijk hiken? Pak dan de trein of bus en doe het rondje Monte Tamaro & Monte Lema.
Tamaro-Lema Traverse
Het hele stuk vanaf de Alpe Foppa lift tot de Monte Lema lift bedraagt zo’n 13km en dit zou een ervaren wandelaar in een uur of 4 a 5 moeten kunnen lopen. Het eerste deel naar de top van Monte Tamaro is vrij steil met zo’n 700 hoogtemeters, daarna is de wandeling wat vlakker met zo nu en dan een stuk omhoog naar een bergtop gevolgd door een afdaling. Dit deel gaat ook weer over een stuk met over het gemiddelde zo’n 700 hoogtemeters (omlaag), maar denk niet dat het tussen de beide bergtoppen relaxt lopen is, de hele tocht gaat steil omhoog, afgewisseld met steil omlaag. Tel hierbij de vaak oneffen ondergrond bij op (losse stenen, grote platen, stenen trappen) en je hebt duidelijk te maken met pittige wandelomstandigheden. Vlak voor aankomst bij Monte Lema ga je nog 1 keer flink omlaag om nog een laatste stuk steil omhoog te gaan via een houten trap.
Wandelpro’s lopen de hele tocht vanaf het dal en eindigen hun hike ook weer in het dal. In dat geval heb je te maken met zo’n 1000 hoogtemeters omhoog en 900 hoogtemeters omlaag. De hele tocht zou in dit geval minimaal 6 uur duren. De hike heeft classificering ‘expert’ en na het lopen kan ik dat beamen. Het is zeker geen lichte tocht.
De populaire Tamaro-Lema Traverse gaat van liftstation tot liftstation en die deed ik op een zonnige dag in juni. Perfect weer dus op die hoogte fijne wandelcondities. Het was er zo’n 20 graden en soms wandelde ik langs de loefzijde waar je door de wolken liep en waar de temperatuur meteen flink omlaag ging. Een uniek gezicht, want niet eerder stond ik zelf precies op de scheidingslijn tussen dichte mist en stralend zonnig weer.
Onderweg heb je vooral veel schitterende uitzichten en zo nu en dan een bankje om op bij te komen. In de verte zie je de meren en ook het populaire dorp Locarno aan Lago di Maggiore was heel goed te zien (vanaf Monte Tamaro). Er waren op het hele traject geen berghutten, behalve direct bij de liftstations en de simpele berghut Capanna Tamaro op weg naar de top van Monte Tamaro (tip: een glas vlierbessenlimonade is er heerlijk). Wel heb je twee kleine gebouwtjes met drinken (onbemand), maar toen ik er liep was alleen de eerste in gebruik. Je kan er flesjes drinken pakken en het bedrag contant achterlaten. Het tweede gebouwtje was helaas helemaal leeg, net toen ik wel een dorstlesser kon gebruiken.
Bij helder weer zie je de Matterhorn en Monte Rosa in de verte liggen en je bent dan omgeven door besneeuwde bergtoppen. Geen berghut met klasse-faciliteiten om de 200 meter zoals wij gewend zijn in de Dolomieten, maar op zich is het er ook een stuk minder druk en de bergen van Italië zijn wat dat betreft ook wel uniek te noemen (overal fantastische eet- en drinkplekjes). Op het eind kan je wel nog wat eten en drinken bij Ristorante Vetta Lema (da Güsti), dat naast het liftstation van Monte Lema ligt. Ook hier geldt weer dat fervente wandelaars de lift kunnen overslaan en de schitterende Tour Tra Cielo e Terra hike van Monte Lema naar Miglieglia kunnen doen. Reken dan wel op zeker een uur of 2 extra wandeltijd.
Monte Tamaro
Een dagje uit naar Monte Tamaro is prima mogelijk zonder de hele hike naar Monte Lema te ondernemen. Er is genoeg te doen, beneden in het dal, bij het middenstation en bij het topstation Alpe Foppa. Denk aan attracties als een klimpark, een overdekt zwemparadijs, een 800 meter lange rodelbaan voor de oudere kinderen (CHF5 per keer en vanaf 1.35m/8jr), een Zipline (CHF8 per keer), een BikePark voor mountainbike-liefhebbers en meer. Ook bijzonder is het uitzicht vanaf de Chapel of Santa Maria degli Angeli en verder nog de verschillende kunstwerken op grote hoogte, die je niet mag overslaan als je er toch bent.
Let erop dat de tocht van Alpe Foppa naar de top van Monte Tamaro aardig pittig is voor de ongeoefende wandelaar. Sla het echter niet over, want dan mis je het mooiste 360° uitzicht over de hele regio.
Bij Alpe Foppa heb je meteen het restaurant met dezelfde naam met ernaast grote speeltuin voor de kinderen. Bij het middenstation heb je een Zwitserse ‘snackbar’, voor liefhebbers van een snelle hap. Mocht je geen trek hebben in een urenlange wandeling (bv vanwege jonge kinderen) dan kan je hier dus prima terecht voor een dagje vertier in de bergen. Zo heb je diverse korte wandelroutes die starten (en eindigen) bij Alpe Foppa. Ook kan je met de lift omhoog en vervolgens de toffe afdaling terug naar het dalstation Rivera doen.
Monte Lema
Ook Monte Lema is een dagattractie op zich. Je kan er vanaf Miglieglia met de lift naartoe en vanaf het topstation meerdere korte wandelingen ondernemen. De lift kost CHF20 (CHF28 retour) en honden kunnen ook gewoon mee de lift in (hondenticket kost CHF6). Let erop dat de lift op gezette tijden vertrekt. De Monte Lema lift is een cabinelift met 3 kleine cabines op een rij (max 12 personen per cabine).
De tocht naar Monte Tamaro is niet nodig, maar wel heel gaaf. Rond de bergtop heb je een berghotel met fijn restaurant en een kleine speeltuin, een observatorium, een schommel met misschien wel het mooiste uitzicht dat je vanaf een schommel kunt hebben, een BikePark met meerdere mountainbike tracks in variërende moeilijkheidsgraad, je kan er paragliden en er is zelfs een terrein waar modelvliegtuigjes mogen opstijgen (en vliegen).
Welke route heeft de voorkeur?
Beide routes zijn leuk en het maakt op zich niet uit in welke richting je van de ene naar de andere bergtop wandelt, hoewel je van Mt Tamaro naar Mt Lema de minste hoogtemeters maakt (deze route is dus net iets minder pittig). Wel moet je uiteindelijk met de lift naar het dal en daar een trein of bus naar je startpunt pakken. Gelukkig is dit goed te doen vanwege de speciale shuttlebus (of je regelt het zelf en hier is de SBB OV-app heel handig).
Op zich hoef je dus niet per se van de ene naar de andere berg te wandelen, je kan ook prima de lift omhoog nemen en alleen rond de bergtop wandelen. Ook kan je vanaf de top terug naar het dal waar je gestart bent wandelen. Echter, als je graag eens over bergkammen loopt, dan is de complete tocht tussen de twee toppen wel echt geweldig.
Hoe kom je er?
Met de auto
Als je met eigen vervoer reist, dan parkeer je de auto gratis bij de parking van het liftstation Rivera (in het geval van de start bij Monte Tamaro) of bij liftstation Miglieglia (in het geval van de start bij Monte Lema).
Er is een speciale shuttle-service tussen de liftstations van Lema en Tamaro en je kan vooraf een speciaal combi-ticket kopen inclusief deze bus (CHF57). Je hebt dan een enkele lift naar boven naar Alpe Foppe en na de hike een enkele lift naar beneden bij Monte Lema (of andersom). De bus vertrekt 1x per dag om 17.15 vanaf Miglieglia (dalstation) naar Rivera en 1x per dag om 18.00 vanaf Rivera (dalstation) naar Miglieglia. Check bij de koop van dit ticket of je de standaard 20% korting met je Ticino-ticket krijgt.
Met het OV
Vanaf Lugano neem je trein S90 en je stapt vervolgens uit bij station Rivera-Bironico. Van hier loop je in 10 minuten naar liftstation Rivera (+/- 300 meter vanaf het treinstation). Je ziet het startpunt van de lift al meteen vanaf het treinstation, dus je weet waar je naartoe moet lopen. De Rivera-lift is een cabinelift met 4 zitplaatsen per gondola. Je stapt vervolgens uit bij het topstation Alpe Foppa, waar je de hike start. De eerste lift gaat om 8.30 (en de laatste naar beneden om 17.00). De lift gaat de hele dag door, in tegenstelling tot de lift bij Monte Lema die alleen op gezette tijden gaat (elke 30 minuten toen ik er was).
Op het eind van de hike neem je de Monte Lema lift naar beneden, waarna je aankomt in Miglieglia. Let erop dat de laatste lift om 17.45 naar beneden gaat (17.15 buiten het hoogseizoen). Een ticket kost CHF25 (CHF38 retour inclusief 20% korting met je Ticino ticket). Het combinatieticket inclusief de bus terug naar Rivera kost CHF45 incl. korting).
Vanaf Miglieglia neem je bus 423/427 naar Lamone-Cadempino en vervolgens stap je over op de trein S90 naar Lugano Stazione (7 min). De bus doet er 38 minuten over en vertrekt eens per uur om 19 over (tot laat in de avond mocht je nog in Miglieglia blijven hangen). Een alternatief is bus 423/427 de andere kant op naar Magliaso Stazione (27 min) en vervolgens trein S60 naar Lugano Stazione (21 min).
Tips
- Bij Monte Lema heb je een #swingtheworld, één van vele schommels over de hele wereld waarbij schitterende locaties of uitzichten centraal staan (en het geheel zeer Instagrammable is).
- Last van je knieën tijdens een afdaling? Wandelstokken komen goed van pas. Draag eventueel een kniebrace of neem een tube Voltaren mee. Neem vanzelfsprekend voldoende rust. Het 1e deel naar de top van Monte Tamaro is een pittig stuk met 700 hoogtemeters, daarna volgt het grootste deel van de tocht over de bergkammen. Er waren weinig vlakke stukken, je bent vrijwel de gehele tocht aan de stijgen en dalen.
- Zie je rommel liggen, neem dit dan mee om bij de liftstations in de prullenbak te gooien.
- Bekijk hier een gedetailleerde (interactieve) kaart van de hike.
- Draag ingelopen bergschoenen met bij voorkeur (merino) wollen wandelsokken.
- Start zo vroeg mogelijk en loop deze tocht alleen bij goed weer. Bij twijfel afbreken, want je wilt niet halverwege door een onweersbui wandelen. Na 11.00 zou ik niet meer aan de volledige hike beginnen, tenzij je zeer sportief bent (vooral omdat de kans dat het weer omslaat groter is tegen het eind van de middag).
- Komoot is de ideale app om tijdens deze hike te gebruiken. Omdat er op Monte Tamaro een enorme zendmast staat heb je overal tijdens de hike prima bereik. De app toont gedetailleerde informatie tijdens de hike.
- Vergeet de zonnebrand niet. Een pet is ook wel fijn om bij je te hebben.
- Er zijn weinig tot geen toiletten op het traject, behalve bij de start en op het eind.
- Neem voldoende water en snacks mee. Er zijn nagenoeg geen berghutten tussen beide bergtoppen.
- Hou rekening met vertrektijden van de bus op de terugweg. Er gaat een speciale shuttle terug naar het startpunt, maar let erop dat deze maar 1x per dag op een vaste tijd (eind van de dag) vertrekt. Er gaat tot ’s avonds laat een dienstregeling terug naar Lugano.
- Neem een fleece en een regenjas mee mocht het weer boven in de bergen omslaan. Ook bij goed weer loop je soms stukken door de loefzijde van de berg en dan is het zo ineens 10 graden koeler.
- Bij het middenstation van de lift naar Alpe Foppa heb je nog een klim- en avonturenpark, perfect voor wat oudere kinderen.
- Bij de top van Monte Lema heb je bij Ristorante Vetta heerlijke zelfgebakken cake. Echt genieten na zo’n pittige wandeling.
- Verder heb je beneden bij de parking een enorm waterpark Splash e Spa waarmee je een dagje Monte Tamaro echt tot een spetterend succes kunt maken. Er is een combinatieticket beschikbaar die toegang geeft tot de liften van Monte Tamaro, het avonturenpark en het waterpark.
- Meer informatie kan je vinden op de officiële website van Monte Tamaro en de officiële website van Monte Lema.
Deel je tips
Heb je leuke tips die je met ons en met de andere lezers wilt delen? Ken je toffe plekjes in Zwitserland die we tijdens onze volgende trip naar het land zeker moeten bezoeken? Deel je tips en andere weetjes door hieronder een reactie achter te laten.Ga je binnenkort zelf op vakantie naar Zwitserland en heb je vragen m.b.t. accommodatie, vervoer, attracties en andere bezienswaardigheden of heb je input nodig met het opstellen van je reisplan? Stel je vragen hieronder of in onze reiscommunity.
Wil je verder makkelijk op de hoogte blijven van onze avonturen? Volg dan onze Facebook pagina.