Prambanan is een adembenemend mooi Hindoeïstisch tempelcomplex ten oosten van Yogyakarta. Samen met de Borobudur (op een uurtje rijden) vormen ze de twee mooiste en meest populaire bezienswaardigheden van Java. Het werd gebouwd in de 9e eeuw en is het grootste Hindoeïstische complex in Indonesië. Wij bezochten de tempels tijdens onze trip naar Yogyakarta. Het bleek uiteindelijk één van de absolute hoogtepunten van onze reis door Indonesië. Nergens liepen we zo lang, zo relaxt rond. In tegenstelling tot andere drukbezochte attracties hadden we echt mazzel tijdens ons bezoek. Niet alleen waren er die dag weinig toeristen, het weer was ook nog eens fantastisch.
Net als bij de Borobudur werd de Prambanan herontdekt in de 19e eeuw en vervolgens compleet gerenoveerd. Sindsdien kreeg het ook een vaste plek op de internationale lijst met grootste bouwwerken ter wereld. Niet raar, er wordt aangenomen dat het gehele complex meer dan 500 tempels bevatte. In 1918 begon de renovatie van het tempelcomplex en als je de Prambanan nu bezoekt is men nog steeds bezig met het renoveren van delen van de hoofdtempel en van de diverse tempels (candi’s) er omheen. In 1991 werd het complex Prambanan benoemd tot UNESCO World Heritage Site.
Enorm tempelcomplex
Het Prambanan tempelcomplex (Roro Jonggrang complex) bestaat in totaal uit 237 tempels, variërend in grootte. Sommigen van deze tempels zijn niet meer als zodanig te herkennen. Het complex bestaat uit drie zones; de buitenste ring, de middelste ring en de binnenring. In het centrum vind je het meest heilige deel, met diverse grote tempels. Een aantal van deze tempels zijn toegankelijk, de meesten zijn gesloten voor publiek. De grootste tempels van Prambanan staan in de binnenring, met de Shiva Mahadeva als allergrootste (47mtr). Binnen is het niet ruim, maar wel lekker koel. Als je een gids hebt gehuurd verteld deze je over alle details. Geen gids genomen, dan heb je overal informatieborden waar je over de geschiedenis van Prambanan kunt lezen.
De hoofdingang ligt aan de oostzijde van het complex. Je kunt het complex eventueel verlaten aan de noordzijde, bijvoorbeeld als je dit met je chauffeur afspreekt. Prambanan is een prachtig tempelcomplex, maar in de omgeving vind je nog diverse andere prachtige tempels. Wanneer je aan de noordzijde Prambanan verlaat, kom je op een pad met wat kleine winkeltjes, maar ook in een buitengebied met nog meer tempels. Als je dit pad afloopt kom je in een soort park terecht. Hier heb je eerst de Lumbung tempel. Lumbung is een klein complex met een paar losse candi’s.
Iets verder doorlopen en je ziet de Bubrah tempel aan je rechterhand. Bubrah is net als Lumbung een klein complex. Helemaal aan het einde van het pad zie je een prachtige tempel opdoemen; de Sewu tempel. Wij vonden Sewu vooral erg mooi. We waren er aan het einde van de middag, vlak voor zonsondergang. Sewu is voor het grootste deel verwoest, met enorme brokstokken verspreidt over het terrein. Ook hier was men bezig om de tempel te restaureren. Er hing een bijna magisch sfeertje.
De tempels ten noorden van Prambanan zijn bijna allemaal Boeddhistische tempels, de stoepa’s zijn vergelijkbaar met de stoepa’s die je bij de Borobudur ziet. Prambanan wordt een beetje overschaduwd door de Borobudur, terwijl velen vinden (wij ook) dat Prambanan even mooi en wellicht zelfs mooier is of zal worden dan de Borobudur wanneer alle renovaties achter de rug zijn.
Uitkijkpunt bij Ratu Boko Hill
Wij vroegen onze gids aan het begin van de dag of hij ons misschien naar een mooi uitkijkpunt kon rijden, zodat we vanaf een afstand de Prambanan konden zien. Hij bracht ons naar Ratu Boko Hill. Hier heb je ook nog enkele tempels, waarvan sommigen niet makkelijk bereikbaar zijn. Vanaf de top van de heuvel heb je een prachtig uitzicht op het Prambanan complex, met de enorme actieve vulkaan Merapi op de achtergrond. In een straal van enkele kilometers rondom het Prambanan complex heb je nog diverse andere mooie tempels (Hindoeïstisch en Boeddhistisch) zoals: Candi Plaosan, Candi Sambisari, Kraton Ratu Boko, diverse kleinere tempels en (naar men vermoedt) nog vele tempels die nog ontdekt moeten worden.
Boek je accommodatie in Yogyakarta
Alle pagina’s over Java
- Bandung
- Borobudur
- Dieng Plateau
- Jakarta
- Kraton
- Prambanan
- Surabaya
- Tangkuban Perahu
- Treinreis door Java
- Yogyakarta
Populaire reisorganisaties
Bekijk de website
Zonsopkomst en zonsondergang
Prambanan wordt door velen ook rond de zonsopkomst en zonsondergang bezocht. Vooral tijdens de zonsopkomst kun je er fantastische foto’s maken. Wel moet je hier rond 4.30 in de morgen voor op, als je vanaf het centrum van Yogyakarta komt. Overdag kan het wel eens flink druk zijn rond Prambanan; het is dan ook één van de meest populaire attracties van Indonesië.
Openingstijden en toegangsprijs
Prambanan is dagelijks geopend tussen 6.00 en 17.00. Vroeg in de morgen is het vaak nog lekker koel en ook rustiger dan midden op de dag, je kunt dus het beste zo vroeg mogelijk het tempelcomplex bezoeken. Een paraplu, water en zonnebrand zijn belangrijk om bij je te hebben. Niet alleen kan het soms flink regenen, het is er vaak ook erg warm in de directe zon. De toegangsprijs bedraagt $25 per persoon en $15 voor kinderen en studenten. Bij de kasse staan de prijzen in IDR, zodat je met lokale contanten kunt betalen. Een gids kost ongeveer Rp.125.000 en is raadzaam wanneer je zelf geen gids bij je hebt. Foto- en videocamera: tussen Rp.1.000 en Rp.2.000, maar in de praktijk lijkt men hier niet altijd naar te vragen.
Hoe kom je er?
Een taxi vanaf Yogyakarta kost meestal zo’n Rp.150.000. In het centrum kun je ook op diverse plekken (en bij je hotel) een dagtour langs Prambanan boeken. Dit is over het algemeen een goedkope oplossing, maar bevat naast een bezoek aan de tempels vaak ook nog wat andere stops. Wij hadden vooraf een gids met chauffeur gehuurd voor zo’n €25 per dag, hierdoor konden we gaan en staan waar (en wanneer) we wilden en dit was zeer prettig.
Tips
- Vergeet niet via de zij-uitgang richting het noordoosten te lopen. Hier heb je diverse mooie tempels en de meeste groepen komen er niet. Hier loop je tussen de locals in alle rust langs de tempelruines.
- Bij de hoofdingang heb je geen winkeltjes om wat drinken te kopen, wel als je het complex aan de noordoostzijde verlaat. Bij de hoofdparkeerplaats heb je wel aan je rechterhand een vrij grote semi-overdekte markt vol winkeltjes.
- Liefhebbers van fotografie moeten zeker tegen het einde van de middag naar de Prambanan. De sunset is er echt van een andere wereld. De ondergaande zon zit perfect achter de hoofdtempels. Wij waren er ook bij de zonondergang, maar liepen rond die tijd al helemaal bij Candi Sewu en hadden geen trek meer om helemaal terug naar de hoofdtempels te lopen.
- Als je van plan bent om ook de Borobudur te bezoeken, kun je het beste eerst de Prambanan bezoeken en daar direct een (goedkoper) combinatieticket kopen voor beide tempels.
Video-impressie
5 mooiste Indonesië-reizen
v.a. €829 excl.
Beautiful Bali
Schitterende 15-daagse rondreis door Bali vol toffe hoogtepunten met Bali Travel.
v.a. €2288 incl.
Easy Going Java & Bali
Reis in 22 dagen langs de vele bijzondere plekken die Java en Bali rijk zijn met ANWB Reizen.
v.a. €1742 incl.
Traditioneel Bali
Een prachtige en vooral complete reis door bekend en onbekend Bali met De Jong Intra.
v.a. €2450 excl.
Hoogtepunten van Sumatra, Java en Bali
Ervaar Indonesie op ontspannen wijze in bijna 4 weken met Van Verre.
v.a. €1419 incl.
Pareltjes rondom Bali
17 dagen eilandhoppen vanaf godeneiland Bali, ontdek 4 eilanden in 1 reis met 333travel.
Deel je tips
Heb je leuke tips die je met ons en met de andere lezers wilt delen? Ken je toffe plekjes in Indonesië die we tijdens onze volgende trip naar het land zeker moeten bezoeken? Deel je tips en andere weetjes door hieronder een reactie achter te laten.Ga je binnenkort zelf op vakantie naar Indonesië en heb je vragen m.b.t. accommodatie, vervoer, attracties en andere bezienswaardigheden of heb je input nodig met het opstellen van je reisplan? Stel je vragen hieronder of in onze reiscommunity.
Wil je verder makkelijk op de hoogte blijven van onze avonturen? Volg dan onze Facebook pagina.